9
Ο
Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και η UNICEF (United
Nations Children’s Fund) τονίζουν εδώ και πολλά χρόνια τη σημα-
σία της διατήρησης της πρακτικής του μητρικού θηλασμού καθώς
και της υποστήριξής του ως τρόπου βελτίωσης της υγείας και της
διατροφής των βρεφών και των μικρών παιδιών. Οι προσπάθειες
για την προώθηση του θηλασμού και η αντιμετώπιση των προ-
βλημάτων που θα μπορούσαν να τον αποθαρρύνουν, αποτελούν
μέρος των στρατηγικών διατροφής και υγείας των μητέρων και
των παιδιών που έχουν εκπονήσει και οι δύο οργανώσεις.
Στα πρόσφατα χρόνια η έναρξη αυτής της προσπάθειας τοπο-
θετείται το 1979 σε μια κοινή συνάντηση του ΠΟΥ και της UNICEF,
στην οποία διαπιστώθηκε η ραγδαία μείωση των ποσοστών του
αποκλειστικού μητρικού θηλασμού και ταυτόχρονα η ανάγκη για
τη θέσπιση ενός
Διεθνούς Κώδικα Εμπορίας Υποκατάστατων Μη-
τρικού Γάλακτος
. Ο Διεθνής Κώδικας αποτελεί μια διεθνή σύστα-
ση η οποία ρυθμίζει την εμπορία και προώθηση των υποκατά-
στατων του μητρικού γάλακτος. Το 1981 ο ΠΟΥ και η Παγκόσμια
Συνέλευση για την Υγεία υιοθέτησαν τον Διεθνή Κώδικα.
Αντίστοιχα τα
«Δέκα Βήματα» για επιτυχή μητρικό θηλασμό
είναι μια σειρά από αρχές, που εφόσον είναι σε εφαρμογή μπο-
ρούν να βοηθήσουν τόσο στην προγεννητική ευαισθητοποίηση
των μητέρων και των οικογενειών τους, αλλά και στην μετά τον
τοκετό υποστήριξή τους στην απόφασή τους να θηλάσουν. Τα βή-
ματα αυτά παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά το 1989, από τον
ΠΟΥ και τη UNICEF. Η συνάντηση κυβερνητικών αξιωματούχων
από περισσότερες από 30 χώρες το 1990 στη Φλωρεντία, οδή-
γησε στη Διακήρυξη του Innocenti (1990).
Το 1991-1992 καθιερώθηκε η
Πρωτοβουλία για Νοσοκο-
μεία Φιλικά προς τα Βρέφη
(ΠΦΒΝ-Baby Friendly Hospital Initia-
tive, BFHI), μια δράση που βασίζεται στην εφαρμογή των «Δέκα
Βημάτων» και του Διεθνούς Κώδικα. Όσο περισσότερο εφαρμό-
ζονται τα «Δέκα Βήματα», τόσο μεγαλύτερες είναι και οι πιθανότη-
τες για επιτυχή μητρικό θηλασμό. Αυτός είναι ο λόγος που η UNI-
CEF και ο ΠΟΥ έχουν θέσει ως στόχο την επέκταση της ΠΦΒΝ σε
όσο το δυνατό περισσότερα νοσοκομεία, αλλά και πιο πρόσφα-
τα και στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, σε κοινοτικά πλαίσια
και στις Μονάδες Νεογνών. Στις μέρες μας, μόνο το ένα τέταρτο
των υπηρεσιών υγείας παγκοσμίως έχουν πιστοποιηθεί ως
«Φι-
λικές προς τα Βρέφη».
Το 2002 συντάσσεται από τον ΠΟΥ και τη UNICEF η
Παγκό-
σμια Στρατηγική για τη Διατροφή των Βρεφών και των Παιδιών
(Global Strategy for Infant & Young Feeding)
, που έχει ως στό-
χο να βελτιώσει- μέσω της βέλτιστης διατροφής- την ανάπτυξη,
την αύξηση και τελικά τη συνολική υγεία των παιδιών σε παγκό-
σμιο επίπεδο. Η έκδοση αυτή είναι περισσότερο ένας οδηγός δρά-
σης, που βοηθά ώστε:
• Να αναδειχθούν τα κυριότερα προβλήματα, που προκύ-
πτουν από λανθασμένες πρακτικές βρεφικής διατροφής.
• Να δεσμευτούν τα κράτη και οι κυβερνήσεις, να εφαρμό-
σουν μέτρα προαγωγής του μητρικού θηλασμού.
• Να βοηθήσουν τις μητέρες να πάρουν τη σωστή απόφα-
ση για τον καλύτερο τρόπο διατροφής των παιδιών τους.
Στη χώρα μας το 1993, με υπουργική απόφαση θεσμοθε-
τείται η λειτουργία Εθνικής Επιτροπής Μητρικού Θηλασμού. Το
1995 το Υπουργείο Υγείας αποστέλλει σε όλους τους αρμόδιους
φορείς την οδηγία Υ3γ/36189/ 9-10-95, στην οποία αναφέρε-
ται στα προτεινόμενα 10 βήματα της ΠΟΥ και της UNICEF και το-
νίζει ότι:
• Οι μητέρες πρέπει να εκπαιδεύονται στην τέχνη του θη-
λασμού.
• Οι μητέρες πρέπει να ενθαρρύνονται να τοποθετούν το
βρέφος στο στήθος και να το έχουν στο ίδιο δωμάτιο στο
μαιευτήριο, σε όλη τη διάρκεια παραμονής τους.
• Η συνταγογράφηση ξένου γάλακτος πρέπει να συνοδεύ-
εται από ιατρική γνωμάτευση, που να εξηγεί τους λόγους
που το μωρό δεν μπορεί να θηλάσει αποκλειστικά.
• Οι πιπίλες και οι τεχνητές θηλές πρέπει να αποφεύγονται.
• Απαγορεύεται η προβολή και διαφήμιση των υποκατά-
στατων μητρικού γάλακτος από τα μαιευτήρια.
Η «Εθνική μελέτη καταγραφής των ποσοστών και των προσ-
διοριστικών παραγόντων του μητρικού θηλασμού» που υλοποι-
ήθηκε από τη Διεύθυνση Κοινωνικής και Αναπτυξιακής Παιδια-
τρικής του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού και δημοσιεύθηκε το
2009 ανέδειξε τα χαμηλά ποσοστά θηλασμού και τα κυριότερα
αίτια μείωσης των ποσοστών αυτών μετά την έξοδο από το μαι-
ευτήριο. Με βάση αυτά τα αποτελέσματα σχεδιάστηκε η «ΑΛΚΥΟ-
ΝΗ: Εθνική πρωτοβουλία προαγωγής του Μητρικού Θηλασμού»,
που υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος
«Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» (ΕΠ. ΑΝ.Α.Δ.) 2007-2013 και
συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (Ε.Κ.Τ.)
και από Εθνικούς Πόρους.
Επιστέγασμα της συνολικής προσπάθειας είναι η θεσμοθέτη-
ση του μητρικού θηλασμού με το Νόμο 4316/2014 στον οποίο
δίνεται σημαντικός ρόλος στο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού.
ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.
WHO. The International Code of Marketing of Breast-milk Substitutes
[Internet]. Geneva, Switzerland: World Health Organization; 1981. Δι-
αθέσιμο σε:
2.
WHO. Baby Friendly Hospital Nutrition [Internet]. Διαθέσιμο σε :
.
who.int/nutrition/topics/bfhi/en/
3.
Innocenti Declaration on the Protection, Promotion and Support of Breast-
feeding. WHO/UNICEF policymakers’ meeting on “Breastfeeding in the
1990s: A Global Initiative.” Spedale degli Innocenti, Florence, Italy, 30
July–1 August, 1990 [Internet]. Διαθέσιμο σε:
-
gramme/breastfeeding/innocenti.htlm
4.
World Health Organization, UNICEF. Global Strategy for infant and Young
Feeding [Internet]. Geneva, Switzerland; 2003. Διαθέσιμο σε:
.
who.int/nutrition/publications/infantfeeding/9241562218/en/
5.
Ν.4316/2014. Διαθέσιμος σε:
.
html
6.
Γάκη Ε, Παπαμιχαήλ Δ, Σαραφίδου Γ, Παναγιωτόπουλος Τ, Αντωνιάδου-
Κουμάτου Ι, Έκθεση: Εθνική Μελέτη Συχνότητας και Προσδιοριστικών Παρα-
γόντων Μητρικού Θηλασμού, Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, 2009.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
