29
Σύσταση και διατροφική αξία του μητρικού γάλακτοσ
κή ανοχή. Η συνεχής και σε μικρές δόσεις έκθεση του
βρέφους σε τροφικά, κυρίως, αλλεργιογόνα το προε-
τοιμάζει, ώστε στην πρώτη απευθείας έκθεση στο αλ-
λεργιογόνο (π.χ. γάλα αγελάδος, ψάρι, αυγό) να είναι
λιγότερο πιθανή η εκδήλωση της τροφικής αλλεργί-
ας. Επιπλέον, η επικράτηση του TGF-β, αλλά και άλλων
κυτταροκινών όπως IL-10, 1L-13 οδηγεί στη στροφή
του ανοσοποιητικού συστήματος του μωρού προς μία
λιγότερο «αλλεργική» κατεύθυνση.
• Άλλοι παράγοντες
. Στο μητρικό γάλα ανευρίσκονται
επίσης ορμόνες, όπως η θυρεοειδική, η λεπτίνη και η
γαστρίνη, που παίρνουν μέρος στη ρύθμιση του μετα-
βολισμού του νεογνού και της όρεξής του. Επίσης, ανι-
χνεύεται η ερυθροποιητίνη, η ινσουλίνη και ο ινσου-
λινικός αυξητικός παράγων IGF-1, που μειώνουν τον
κίνδυνο νεκρωτικής εντεροκολίτιδας και συμβάλλουν
στην αύξηση του αιματοκρίτη.
Παρά την εξαιρετική σημασία που έχει η χορήγηση μητρι-
κού γάλακτος στα πρόωρα και ιδίως στα πολύ χαμηλού βά-
ρους γέννησης (<1500γρ) νεογνά και παρά την αυξημένη
συγκέντρωση σε υδατάνθρακες, λίπος, πρωτεΐνες και νάτριο
του μητρικού γάλακτος των μητέρων με πρόωρα νεογνά, συ-
χνά τις πρώτες εβδομάδες ζωής είναι απαραίτητη η προσθή-
κη στο γάλα ειδικών ενισχυτών (
Human milk fortifier
, HMF).
Αυτό γίνεται λόγω των μεγαλύτερων αναγκών των προώρων
σε ενέργεια, πρωτεΐνες, ασβέστιο και φωσφόρο.
Τα πλεονεκτήματα της διατροφής
με μητρικό γάλα
Tα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετές μελέτες με σκοπό
τη διερεύνηση του πραγματικού οφέλους στα θηλάζοντα
βρέφη και στις μητέρες τους από την αποκλειστική διατροφή
με μητρικό γάλα για τους πρώτους 6 μήνες ζωής και από
τη συνέχιση του μητρικού θηλασμού πέρα των 6 μηνών. Οι
σχετικές μελέτες, για λόγους δεοντολογίας, είναι κυρίως
μελέτες παρατήρησης. Η μετανάλυση αυτών των μελετών έχει
οδηγήσει στα συμπεράσματα που συνοψίζονται στον πίνακα 6.
Όπως φαίνεται στον πίνακα, τα βρέφη που θηλάζουν πα-
ρουσιάζουν μικρότερη συχνότητα εμφάνισης λοιμώξεων,
όπως λοιμώξεων του γαστρεντερικού, του ανώτερου και κα-
τώτερου αναπνευστικού, ωτίτιδων. Μάλιστα η προστασία εί-
ναι δοσοεξαρτώμενη. Επίσης, ο μητρικός θηλασμός έχει βρε-
θεί ότι μειώνει στατιστικά σημαντικά τον κίνδυνο του συνδρό-
μου αιφνίδιου βρεφικού θανάτου και της οξείας λεμφοβλαστι-
κής λευχαιμίας.
Οι αποδείξεις, ωστόσο, δεν είναι επαρκείς για τα οφέ-
λη του μητρικού θηλασμού σε ότι αφορά την καλύτερη νευ-
ρο-αναπτυξιακή εξέλιξη των παιδιών που θηλάζουν. Η μείω-
ση των ατοπικών παθήσεων και του καρδιαγγειακού κινδύ-
νου των παιδιών που θήλασαν είναι επίσης υπό εξέταση. Η
μοναδική μέχρι στιγμής τυχαιοποιημένη μελέτη παρέμβασης
για την προαγωγή του μητρικού θηλασμού (Μελέτη PROBIT-
Λευκορωσία) έδειξε ότι παιδιά, που θήλασαν αποκλειστικά, σε
σχέση με συνομήλικά τους που δε θήλασαν, δε διέτρεχαν μι-
κρότερο κίνδυνο για την εμφάνιση παιδικής παχυσαρκίας.
Τα αναμφισβήτητα οφέλη του μητρικού θηλασμού για τις
μητέρες είναι η γρήγορη απώλεια βάρους μετά τον τοκετό και
η μείωση του κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου του μαστού
προεμμηνοπαυσιακά κατά 4,3 %, για κάθε χρονιά θηλασμού
(Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer,
2002). Επίσης, ο μητρικός θηλασμός, με την προϋπόθεση ότι
διαρκεί περισσότερο από ένα χρόνο, φαίνεται να μειώνει την
πιθανότητα εμφάνισης του καρκίνου των ωοθηκών κατά 28 %
(Ip S. et al, 2009). Επιπλέον, έχει βρεθεί ότι το μεταβολικό
προφίλ των γυναικών που θηλάζουν αλλάζει στη διάρκεια της
γαλουχίας με αποτέλεσμα να μειώνεται ο πιθανός κίνδυνος
εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη τύπου 1 και 2 και δυσδι-
λιπιδαιμίας.
ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ
ΙΣΧΥΡΑ ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΑ
ΟΦΕΛΗ
ΟΦΕΛΗ ΥΠΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ
Μείωση λοιμώξεων
γαστρεντερικού
Καλύτερες γνωστικές επιδόσεις
Μείωση λοιμώξεων ανώτερου
και κατώτερου αναπνευστικού Μείωση ατοπικών παθήσεων
Μείωση ωτίτιδων
Μείωση συχνότητας άσθματος
Μείωση κινδύνου για οξεία
λεμφοβλαστική λευχαιμία
Μείωση κινδύνου παχυσαρκίας
Μείωση κινδύνου για σύνδρομο
αιφνιδίου βρεφικού θανάτου
Μείωση κινδύνου για
παιδιατρικούς καρκίνους
ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΗΤΕΡΑ
ΙΣΧΥΡΑ ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΑ
ΟΦΕΛΗ
ΟΦΕΛΗ ΥΠΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ
Γρήγορη απώλεια βάρους μετά
τον τοκετό
Μείωση κινδύνου για καρκίνο
ωοθηκών
Μείωση κινδύνου για καρκίνο
του μαστού
Μείωση του κινδύνου για
καρδιοαγγειακές παθήσεις και
για διαβήτη τύπου 2
Αντισύλληψη μέσω
Αμηνόρροιας της
Γαλουχίας (
Lactational
Amenorrhea Method
)
Ενίσχυση δεσμού μητέρας
παιδιού
Πίνακας 6 : Σύνοψη του οφέλους του μητρικού θηλασμού για την
μητέρα και το παιδί βάσει των υπαρχουσών μελετών.
