39
Προετοιμασία για το μητρικό θηλασμό και υποστήριξη έναρξης και εδραίωσης της γαλουχίας
Ο θηλασμός συνεχίζεται μέχρι το βρέφος να δείξει σημεία
κορεσμού: ν’ αφήσει από μόνο του το στήθος, να είναι ήρεμο ή
ν’ αποκοιμηθεί βαθιά. Συστήνεται να θηλάζει το βρέφος από το
ένα στήθος κι όταν αυτό αδειάσει, να προσφέρεται και το άλλο
εφόσον το βρέφος εξακολουθεί να πεινάει. Θα πρέπει να γίνεται
εναλλαγή του στήθους που προσφέρεται πρώτο, έτσι ώστε και
τα δύο στήθη να δέχονται τελικά το ίδιο ερέθισμα. Πρέπει να επι-
σημανθεί όμως ότι ο θηλασμός κατ’ απαίτηση του βρέφους, θα
πρέπει να εξασφαλίζει ένα ελάχιστο αριθμό γευμάτων, έτσι ώστε
να αποφευχθούν σημεία αφυδάτωσης, υποσιτισμού και σοβαρής
υπερχολερυθριναιμίας.
Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Παιδιατρική Ακαδημία το βρέ-
φος τις πρώτες 2-3 εβδομάδες θα πρέπει να θηλάζει 8- 12 φο-
ρές την ημέρα. Μετά την εδραίωση της γαλουχίας ο αριθμός των
γευμάτων μπορεί να μειωθεί. Ουσιαστικά παρά τις όποιες συστά-
σεις, κάθε βρέφος και κάθε δυάδα μητέρας- παιδιού εγκαθιστούν
το δικό τους τρόπο σίτισης (συχνότητα γευμάτων, διάρκεια, στάση
θηλασμού) με βάση τις ανάγκες και τις προτιμήσεις τους.
ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.
Anderson GC. Risk in mother-infant separation postbirth. Image J Nurs
Sch. 1989 Winter;21(4):196-9.
2.
Baby-Friendly Hospital Initiative (A joint WHO/UNICEF statement)
(1991). Launched at the International Paediatric Association Meeting
in Ankara, Turkey.
3.
Brown A, Arnott B. Breastfeeding duration and early parenting
behaviour: the importance of an infant-led, responsive style. PLoS
One. 2014 Feb 12;9(2):e83893.
4.
Daly SE, Hartmann PE. Infant demand and milk supply. Part 1: Infant
demand and milk production in lactating women. J Hum Lact. 1995
Mar;11(1):21-6.
5.
Daly SE, Hartmann PE. Infant demand and milk supply. Part 2: The
short-term control of milk synthesis in lactating women. J Hum Lact.
1995 Mar;11(1):27-37.
6.
Linn S, Schoenbaum SC, Monson RR, Rosner B, Stubblefield PG, Ryan
KJ. Epidemiology of neonatal hyperbilirubinemia. Pediatrics. 1985
Apr;75(4):770-4.
7.
Oddie S, Richmond S, Coulthard M. Hypernatraemic dehydration and
breastfeeding: a population study. Arch Dis Child. Oct 2001; 85(4):
318-20.
8.
Pérez-Escamilla R, Pollitt E, Lönnerdal B, Dewey KG. Infant feeding
policies in maternity wards and their effect on breast-feeding success:
an analytical overview. Am J Public Health. 1994 Jan;84(1):89-97.
9.
Riordan J and Wambach K. Breastfeeding and Human Lactation. 4th
ed. Sudbury MO: Jones and Bartlett Publishers; 2010. p 220-21.
4.7 Παρακολούθηση του
θηλάζοντος βρέφους
Λόγω των προβλημάτων που μπορεί να παρουσιαστούν κατά τις
πρώτες μέρες του θηλασμού, όπως καθυστερημένη γαλακτογέ-
νεση, λανθασμένη προσκόλληση, ανεπαρκής πρόσληψη και πα-
ραγωγή γάλακτος, η παρακολούθηση του θηλάζοντος βρέφους
πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική.
Σύμφωνα με την
Academy of Breastfeeding Medicine,
κατά
τη νοσηλεία του βρέφους θα πρέπει να γίνεται εκτίμηση από ει-
δικά εκπαιδευμένο επαγγελματία υγείας ανά 8-12 ώρες. Περί-
που οκτώώρες πριν από το εξιτήριο πρέπει να υπάρχει ακόμα μία
εκτίμηση. Η εκτίμηση περιλαμβάνει παρακολούθηση του θηλα-
σμού, της διούρησης, των κενώσεων, του ικτέρου και του σωμα-
τικού βάρους, καθώς επίσης και αντικειμενική εξέταση του βρέ-
φους. Σημαντική είναι η συνεκτίμηση των παραγόντων κινδύ-
νου για καθυστερημένη ή ανεπιτυχή γαλακτογένεση της μητέρας,
αλλά και για ανεπαρκή πρόσληψη γάλακτος του παιδιού.
Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί εργαλεία εκτίμησης
του τρόπου με τον οποίο θηλάζουν οι μητέρες (πίνακας 7).
Infant Breastfeeding Assessment Tool
(Matthews MK, 1988)
IBFAT
Mother- Baby Assessment
(Mulford C, 1992)
MBA
LATCHtool
(JensenD και συνεργάτες, 1994)
LATCH
Systematic Assessment of the Infant at the
Breast (Shrago LC και Bocar DL, 1990)
SAIB
Lactation Assessment Tool
(Blair A και συνεργάτες, 2003)
LAT
Mother- Infant Breastfeeding Progress Tool
(Johnson TS και συνεργάτες 2007)
MIBPT
Πίνακας 7: Εργαλεία εκτίμησης του θηλασμού
Τα εργαλεία αυτά εκτιμούν τις θέσεις θηλασμού, τη στάση
σώματος μητέρας και βρέφους, το άνοιγμα των χειλέων του βρέ-
φους, τις κινήσεις της κάτω γνάθου, τις καταποτικές κινήσεις και
τον πιθανό τραυματισμό των θηλών. Το ανιχνευτικό εργαλείο της
UNICEF εκτιμά επιπλέον και την κατάσταση του θηλάζοντος βρέ-
φους λαμβάνοντας υπόψη π.χ. το σωματικό βάρος, τη διούρηση,
τις κενώσεις, το χρώμα (ικτερικό ή μη) και τη σπαργή του δέρμα-
τος, το επίπεδο εγρήγορσης και το μυϊκό τόνο του.
Πριν την έξοδο από το μαιευτήριο πρέπει να αναγνωριστούν
και να καταγραφούν όλα τα προβλήματα που θα μπορούσαν να
οδηγήσουν σε ανεπαρκή πρόσληψη και παραγωγή γάλακτος και
κατά συνέπεια σε ανεπαρκή θρέψη του βρέφους. Παραδείγμα-
τα αποτελούν η καθυστερημένη γαλακτογένεση λόγω καισαρικής
τομής, σακχαρώδη διαβήτη ή παχυσαρκίας, οι πληγωμένες θη-
λές, η μη σωστή αντιμετώπιση της υπερφόρτωσης, η υποπλασία
των μαστών, οι εισέχουσες θηλές καθώς επίσης και τυχόν ανατο-
μικές παραλλαγές του βρέφους (αγκυλογλωσσία, σχιστίες), δια-
ταραχές του μυϊκού τόνου, προωρότητα ή πολύδυμη κύηση.
Προκειμένου να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα του θηλα-
σμού μετά την έξοδο, είναι απαραίτητη η τακτική παρακολούθη-
ση από τον παιδίατρο. Η Αμερικάνικη Παιδιατρική Ακαδημία συ-
στήνει επανεξέταση του βρέφους σύντομα μετά την έξοδο από το
μαιευτήριο (3
η
- 5
η
μέρα ζωής) και προσεκτική συνεκτίμηση όλων
των παραμέτρων παρακολούθησης του βρέφους και της επάρ-
κειας του θηλασμού (Πίνακας 8).
