34
Μητρικός Θηλασμός |
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ
6.
Taveras EM, Li R, Grummer-Strawn L, Richardson M, Marshall R, Rêgo
VH, Miroshnik I, Lieu TA.Mothers’ and Clinicians’ Perspectives on
Breastfeeding Counseling During Routine Preventive Visits.Pediatrics.
2004 May; 113 (5):405-41
4.2 Θηλασμός στο μαιευτήριο
Πρώιμη έναρξη θηλασμού και σημασία της
επαφής δέρμα με δέρμα
Ο αποχωρισμός του βρέφους από την μητέρα του αμέσως μετά
τη γέννηση είναι πρακτική που ακολουθείται τον τελευταίο αιώ-
να. Ακόμη και υγιή τελειόμηνα νεογνά, χωρίς ανάγκη ανάνηψης ή
άλλης άμεσης παρέμβασης, αποχωρίζονται από την μητέρα τους
για να τους παρασχεθεί η καθιερωμένη πλέον φροντίδα (ζύγι-
σμα, ντύσιμο, χορήγηση ενέσιμης βιταμίνης Κ). Η πρακτική αυτή
δεν έχει αποδειχθεί να βοηθάει στη σταθεροποίηση του νεογνού
ενώ προκαλεί προβλήματα στην εδραίωση του μητρικού θηλα-
σμού.
Αντίθετα η επαφή δέρμα με δέρμα αμέσως μετά τον τοκετό
βοηθάει στη θερμορρύθμιση όχι μόνο του τελειόμηνου αλλά και
του πρoώρου νεογνού. Βοηθά στην έναρξη του μητρικού θηλα-
σμού, στην ενίσχυση του δεσμού μητέρας-παιδιού και στη μείω-
ση του κλάματος του βρέφους.
Κατά την επαφή δέρμα με δέρμα το νεογνό μετά το στέγνω-
μα, τοποθετείται γυμνό πάνω στο στήθος της μητέρας του, ενώ
καλύπτεται με ζεστό σκέπασμα. Εάν αφεθεί ανενόχλητο ακολου-
θεί ενστικτωδώς το ακόλουθο πρότυπο συμπεριφοράς: σύντομα
μετά την τοποθέτηση του νεογνού στο στήθος της μητέρας του
σταματάει να κλαίει και ηρεμεί. Σιγά σιγά από μόνο του, αλλά και
με την ήπια καθοδήγηση της μητέρας του αρχίζει να μετακινείται
έρποντας προς το στήθος της. Όταν φτάσει κοντά στον μαστό, με
οδηγό την αφή και την όσφρηση προσκολλάται σε αυτόν και ξε-
κινάει τον θηλασμό.
Ο πρώτος αυτός θηλασμός αυξάνει τις πιθανότητες για επι-
τυχή εδραίωση του θηλασμού. Για το λόγο αυτό στο τέταρτο από
τα δέκα βήματα της UNICEF, για τα Φιλικά προς τα Βρέφη Νοσο-
κομεία, συστήνεται ο θηλασμός την πρώτη ώρα από τη γέννηση.
Το ζύγισμα, οι μετρήσεις του νεογνού και η φαρμακευτική αγωγή
μπορούν να γίνουν μετά την ολοκλήρωση του πρώτου θηλασμού.
Η επαφή δέρμα με δέρμα υποστηρίζεται ακόμη και μετά από
καισαρική τομή, εφόσον η μητέρα και το νεογνό είναι σταθερο-
ποιημένοι και υπάρχει ενημερωμένο και εκπαιδευμένο προσωπι-
κό. Εάν η κατάσταση της μητέρας δεν το επιτρέπει, έχει βρεθεί ότι
η επαφή με τον πατέρα επίσης βοηθά στην ομαλότερη μετάβαση
του βρέφους στην εξωμήτρια ζωή.
Για την εδραίωση και αύξηση της διάρκειας του μητρικού
θηλασμού θεωρείται απαραίτητη η επαφή δέρμα με δέρμα όχι
μόνο στην αίθουσα τοκετού, αλλά και σε όλη την παραμονή της
μητέρας και του βρέφους στο μαιευτήριο. Για το λόγο αυτό θε-
ωρείται απαραίτητη η συνδιαμονή της μητέρας και του νεογνού
στο μαιευτήριο.
ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.
Baby-Friendly Hospital Initiative (A joint WHO/UNICEF statement)
(1991). Launched at the International Paediatric Association Meeting
in Ankara, Turkey.
2.
Conde-Agudelo A, Belizán JM, Diaz-Rossello J. Kangaroo mother care
to reduce morbidity and mortality in low birthweight infants. Cochrane
Database Syst Rev. 2011 Mar 16;(3):CD002771. [Abstract]
3.
De Alba-Romero C, Camaño-Gutiérrez I, López-Hernández P, de
Castro-Fernández J, Barbero-Casado P, Salcedo-Vázquez ML,
Sánchez-López D, Cantero-Arribas P, Moral-Pumarega MT, Pallás-
Alonso CR. Postcesarean Section Skin-to-Skin Contact of Mother and
Child. J Hum Lact. 2014 May 20;30(3):283-286.
4.
Erlandsson K, Dsilna A, Fagerberg I, Christensson K. Skin to skin care
with the father after cesarean birth and its effect on newborn crying
and prefeeding behavior. Birth. 2007, Jun; 34(2): 105-14.
5.
Holmes AV, McLeod AY, Bunik M. ABM Clinical Protocol #5: Peripartum
breastfeeding management for the healthy mother and infant at
term, revision2013. Breastfeed Med. 2013 Dec;8(6):469-73.
6.
Hung KJ, Berg O. Early skin to skin after cesarean to improve
breastfeeding. MCN Am J Matern Child Nurs. 2011. Sep- Oct; 36(5):
318-24.
7.
Moore ER, Anderson GC, Bergman N. Early skin-to-skin contact for
mothers and their healthy newborn infants. Cochrane Database Syst
Rev. 2007 Jul18;(3):CD003519. [Abstract]
8.
Section on Breastfeeding. Breastfeeding and the use of human milk.
Pediatrics. 2012 Mar;129(3):e827-41.
9.
UNICEF. Breastfeeding-The remarkable First Hour of Life [Internet] Δι-
αθέσιμο σε:
_
Life.pdf
4.3 Συνδιαμονή μητέρας και βρέφους
Με τον όρο
συνδιαμονή
ορίζουμε την συνεχή παραμονή του
βρέφους στο δωμάτιο νοσηλείας της μητέρας του 24 ώρες το
24ωρο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και η UNICEF
τονίζουν την σημασία της συνδιαμονής του βρέφους με την μη-
τέρα του στο 7
ο
από τα Δέκα Βήματα για τον επιτυχή μητρικό θη-
λασμό.
Σκοπός του βήματος είναι να προσφέρεται συνεχής επαφή
ανάμεσα στην μητέρα και το βρέφος από την πρώτη στιγμή της
γέννησής του, γεγονός που συμβάλλει στο χτίσιμο της σχέσης
τους και ενισχύει το συναισθηματικό δεσμό με την μητέρα του.
Επίσης, βοηθά στην εδραίωση του μητρικού θηλασμού και στην
επιτυχή συνέχισή του.
Μελέτη που αφορούσε τη σχέση της συνδιαμονής με τις με-
ταβλητές του θηλασμού, όπως τη συχνότητα του θηλασμού, την
πρόσληψη μητρικού γάλακτος, τα συμπληρώματα με τεχνητό
γάλα ή διάλυμα γλυκόζης 5 %, την αθροιστική απώλεια βάρους,
τον ρυθμό ανάκτησης του βάρους και την εμφάνιση υπερχολερυ-
θριναιμίας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η συνδιαμονή μητέρας
και νεογνού συνδέεται με σημαντικά μεγαλύτερη συχνότητα θη-
λασμών, γιατί η μητέρα παρατηρούσε και ανταποκρινόταν άμεσα
στα πρώιμα σημάδια πείνας του βρέφους της. Από την άλλη με-
ριά, η πρόσληψη μητρικού γάλακτος κατά την 3
η
και 5
η
ημέρα μετά
τον τοκετό ήταν μικρότερη στα νεογνά με συνδιαμονή και η απώ-
λεια βάρους ήταν σημαντικά μεγαλύτερη σε σχέση με τα βρέφη
που παρέμειναν στο δωμάτιο νοσηλείας βρεφών. Στα βρέφη που
παρέμειναν μακριά από την μητέρα τους χορηγούνταν μεγαλύτε-
ρη ποσότητα συμπληρώματος με τεχνητό γάλα ή διάλυμα γλυ-
κόζης. Ο ρυθμός πρόσληψης βάρους, από τη στιγμή που το νεο-
γνό έφθασε το ελάχιστο βάρος του μέχρι το βάρος που είχε την
έβδομη ημέρα, στα βρέφη που ήταν μαζί με την μητέρα τους ήταν
μεγαλύτερος. Ο λόγος πιθανόν να ήταν η μικρότερη κατανάλω-
ση ενέργειας στα πλαίσια κλάματος ή κινήσεων που κάνει το πει-
νασμένο βρέφος και η έγκαιρη αναγνώριση από τις μητέρες των
σημείων πείνας των μωρών, με αποτέλεσμα την άμεση ανταπό-
κρισή τους σε αυτά.
Από πολλές μελέτες που έχουν διεξαχθεί εδώ και μερικές
δεκαετίες γνωρίζουμε ότι στη συνδιαμονή οι μητέρες, μετά την
έξοδο από το νοσοκομείο, νιώθουν πιο σίγουρες και ικανές να
