4.1 Προγεννητική υποστήριξη του
μητρικού θηλασμού
H επιτυχής εδραίωση και εγκατάσταση του μητρικού θηλασμού
ξεκινάει με την κατάλληλη προγεννητική προετοιμασία των εγκύ-
ων και των οικογενειών τους. Aυτή αφορά στην ενημέρωση για
τα πλεονεκτήματα και τη σημασία του μητρικού θηλασμού για το
βρέφος και την οικογένεια και στην εκπαίδευσή τους όσον αφο-
ρά τις βασικές αρχές του θηλασμού και την αντιμετώπιση των
κοινών προβλημάτων και δυσκολιών. Δεδομένης της σημασίας
της προγεννητικής ενημέρωσης σχετικά με το μητρικό θηλασμό
ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και η UNICEF ενσωμά-
τωσαν στα δέκα βήματα για τον επιτυχή θηλασμό το Βήμα 3:
«
Ενημέρωση όλων των εγκύων για τα πλεονεκτήματα του θη-
λασμού
».
Ωστόσο, έρευνα σχετικά με τη θέση του θηλασμού στα πλαί-
σια της προγεννητικής εκπαίδευσης έδειξε ότι μόνο το 16 % των
γυναικών που τις παρακολουθούσαν επαγγελματίες υγείας είχαν
ενημερωθεί για τον θηλασμό κατά την προγεννητική περίοδο. Εί-
ναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι γυναίκες που ενθαρρύνθηκαν ή
συζήτησαν περισσότερο από 4 φορές προγεννητικά για το μη-
τρικό θηλασμό θήλασαν ή ήταν πιο πιθανό να θηλάσουν. Επιπλέ-
ον, έχει φανεί ότι η συνεχιζόμενη εκπαίδευση και υποστήριξη των
γυναικών καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της γαλουχί-
ας βελτιώνουν τα ποσοστά θηλασμού μιας κοινότητας.
Για την προγεννητική υποστήριξη του μητρικού θηλασμού η
Academy of Breastfeeding Medicine
συστήνει
προς τους επαγ-
γελματίες και τους φορείς υγείας που έχουν δεσμευτεί ως προς
την προώθηση, προστασία και υποστήριξή του μητρικού θηλα-
σμού τα εξής:
• Τη δημιουργία γραφείου/ιατρείου φιλικό στον θηλασμό.
Σε αυτούς τους χώρους παρακολούθησης των εγκύων
υπάρχει σε εμφανή θέα η γραπτή πολιτική για τον θηλα-
σμό και γραπτές πληροφορίες σχετικά με τον θηλασμό.
Αντίθετα δεν προβάλλονται ούτε προωθούνται δείγματα
υποκατάστατων του μητρικού γάλακτος, με ενημερωτικά
φυλλάδια ή παροχή δειγμάτων.
• Η προγεννητική φροντίδα να προβλέπει την παρακολού-
θηση, εκπαίδευση και υποστήριξη των γυναικών και των
οικογένειών τους στο μητρικό θηλασμό. Η προγεννητική
εκπαίδευση θα πρέπει να περιλαμβάνει την ενημέρωση
σχετικά με τα πλεονεκτήματα του μητρικού θηλασμού και
τη σπουδαιότητα του αποκλειστικού θηλασμού αλλά και
τον τρόπο αντιμετώπισης κοινών προβλημάτων και δυ-
σκολιών, όπως τη δυνατότητα θηλασμού μετά την έναρ-
ξη της εργασίας. Επίσης, θα πρέπει να εκπαιδεύονται οι
γονείς για τις ενδείξεις πείνας του βρέφους, τη συχνότη-
τα των γευμάτων και τις διάφορες θέσεις θηλασμού (με
ή χωρίς τη χρήση προπλάσματος). Ακόμα, συζητιέται με
τον υπεύθυνο ιατρό η δυνατότητα για τοκετό υποστηρι-
κτικό στον θηλασμό, ο θηλασμός μέσα στην πρώτη ώρα
ζωής και η συνδιαμονή μητέρας-βρέφους στην κλινική/
νοσοκομείο.
• Την ένταξη αναλυτικού ιστορικού θηλασμού προγεννη-
τικά. Συστήνεται κατά την παρακολούθηση μιας εγκυμο-
σύνης να λαμβάνεται πλήρες ιστορικό θηλασμού, καλύ-
πτοντας ερωτήματα όπως προηγούμενα παιδιά, διάρκεια
και αποκλειστικότητα θηλασμού αλλά και λόγοι απογα-
λακτισμού. Με γυναίκες που δε θήλασαν τα μεγαλύτερα
παιδιά συζητιέται η άποψή τους για τα τυχόν προτερή-
ματα ή μειονεκτήματα, που εντόπισαν κατά τη χορήγηση
υποκατάστατου μητρικού γάλακτος.
• Στην προγεννητική φροντίδα πρέπει να λαμβάνεται υπό-
ψη η κουλτούρα και το πολιτιστικό πλαίσιο των γυναικών,
των οικογενειών αλλά και των κοινοτήτων τους. Η γνώ-
ση της δομής μιας οικογένειας, των πεποιθήσεων και της
κουλτούρας αυτής βοηθάει στην κατάλληλη εκπαίδευση
και υποστήριξη των γυναικών και των οικογενειών τους.
• Την επισκόπηση του μαστού και των θηλών κατά την
προγεννητική παρακολούθηση.
Οι τυχόν χειρουργικές
επεμβάσεις στον μαστό αλλά και η ανώμαλη ανάπτυξή
του, θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην επιτυχή εγκατά-
σταση του θηλασμού. Επιπλέον, οι φυσιολογικές αλλαγές
στον μαστό κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και η ροή
πρωτογάλατος αποτελούν ενθαρρυντικές ενδείξεις για
την επιτυχή εγκατάσταση του θηλασμού.
Συνεπώς, η στάση των επαγγελματιών υγείας προγεννητικά
έχει μεγάλη σημασία τόσο στην καλή ενημέρωση των οικογενει-
ών και των γυναικών για τα οφέλη του μητρικού θηλασμού όσο
και στα απόλυτα ποσοστά αύξησης του μητρικού θηλασμού στο
σύνολο της κοινωνίας.
ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.
Andrew N, Harvey K. Infant feeding choices: experience, self-identity
and lifestyle. Matern Child Nutr. 2011 Jan;7(1):48-60.
2.
Issler H, de Sá MB, Senna DM. Knowledge of newborn health care
among pregnant women: basis for promotional and educational
programs on breastfeeding. Sao Paulo Med J. 2001 Jan 4;119(1):7-9.
3.
Li CM, Li R, Ashley CG, Smiley JM, Cohen JH, Dee DL.Associations of
Hospital Staff Training and Policies with Early Breastfeeding Practices.
J Hum Lact. 2014 Feb;30(1):88-96.
4.
McInnes RJ, Chamberst JA. Supporting breastfeeding mothers:
qualitative synthesis. J Adv Nurs. 2008 May;62(4):407-27.
5.
Susin LR, Giugliani ER. Inclusion of fathers in an intervention to
promote breastfeeding: impact on breastfeeding rates. J Hum Lact.
2008 Nov;24 (4):386-92.
33
Προετοιμασία για το μητρικό θηλασμό
και υποστήριξη έναρξης και εδραίωσης της γαλουχίας
4
