95
Επίδραση των Φαρμάκων και του Περιβάλλοντος στον θηλασμό
Συνεπώς φάρμακα με χαμηλά επίπεδα κάθαρσης έχουν
υψηλό δείκτη έκθεσης. Επίσης η ποσότητα γάλακτος που παίρνει
το μωρό είναι καθοριστικός παράγων έκθεσης π.χ. ένα μωρό
που τρέφεται αποκλειστικά με μητρικό γάλα είναι λογικό να εκτί-
θεται περισσότερο στο ίδιο φάρμακο σε σχέση με ένα νήπιο που
θηλάζει 2-3 φορές/ημέρα. Δεν υπάρχει επιστημονικά τεκμηριω-
μένο ασφαλές όριο έκθεσης.
Δείκτης έκθεσης άνω του 10 % έχει επικρατήσει να θεωρεί-
ται υψηλός και μη ασφαλής για το βρέφος.
Σχετική δόση βρέφους (Relative Infant Dose):
Eίναι το πηλίκο
της ημερήσιας δόσης φαρμάκου ανά κιλό βάρους που μπορεί
να λαμβάνει το βρέφος προς την ημερήσια δόση της μητέρας
ανά κιλό βάρος σώματός της. Πρέπει να είναι μικρότερη του
10 %, για να θεωρηθεί ότι το φάρμακο είναι ασφαλές και να
χρησιμοποιηθεί κατά τον θηλασμό.
Relative Infant Dose ( %) =
=
Δόση Φαρμάκου στο βρέφος (μg/kg/ημέρα) x 100
Δόση φαρμάκου που λαμβάνει η μητέρα (μg/kg/ημέρα)
Ταξινόμηση των φαρμάκων βάσει του
κινδύνου χορήγησης
Το ταξινομικόσύστημαπου έχει προταθεί από τον T.W. Hale (2006)
κατατάσσει τα φάρμακα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στον
θηλασμό σε 5 κατηγορίες (L1-5). Πίνακας 22
L1
ΠΛΕΟΝ ΑΣΦΑΛΗ
Φάρμακα που λαμβάνονται από μεγάλο αριθμό θηλαζουσών, χωρίς
παρατηρούμενη αύξηση παρενεργειών στο βρέφος. Ελεγχόμενες με-
λέτες γι’ αυτά σε θηλάζουσες γυναίκες δείχνουν: απουσία κινδύνου
για το παιδί, ή πολύ μικρή πιθανότητα βλάβης σε αυτό, ή μη απορ-
ρόφηση του φαρμάκου από το γαστρεντερικό σωλήνα του παιδιού.
L2
ΑΣΦΑΛΗ
Φάρμακα που μελετήθηκαν σε μικρό αριθμό θηλαζουσών, χωρίς να
παρουσιάσουν παρενέργειες στα βρέφη. Τα στοιχεία που υπάρχουν
δείχνουν μικρό κίνδυνο για το βρέφος από τη χρήση τους σε μητέρες
που θηλάζουν.
L3 ΜΕΤΡΙΩΣ ΑΣΦΑΛΗ
Δεν υπάρχουν μελέτες σε θηλάζουσες για τη χρήση του φαρμάκου,
ωστόσο ο κίνδυνος εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών είναι πι-
θανός ή οι μελέτες δείχνουν ελάχιστες, μη απειλητικές για τη ζωή
παρενέργειες. Τα φάρμακα πρέπει να δίδονται εάν το όφελος είναι
μεγαλύτερο από το δυνητικό κίνδυνο για το παιδί.
L4
ΠΙΘΑΝΟΝ
ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ
Υπάρχουν ενδείξεις κινδύνου για το θηλάζον βρέφος ή για την παρα-
γωγή γάλακτος. Η χρήση ωστόσο στην μητέρα μπορεί να είναι απο-
δεκτή, εάν τα οφέλη για την μητέρα είναι σημαντικά παρά τον κίνδυ-
νο για το βρέφος (π.χ. φάρμακα που δίδονται για μια κατάσταση απει-
λητική για τη ζωή της μητέρας ή για μια σοβαρή ασθένεια της μητέ-
ρας, όπου ασφαλέστερα φάρμακα δεν υπάρχουν ή είναι αναποτελε-
σματικά). Στην περίπτωση αυτή πρέπει να εξετάζεται το ενδεχόμενη
προσωρινής διακοπής του θηλασμού ή της συνέχισής του υπό προ-
ϋποθέσεις.
L5 ΑΝΤΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ
Μελέτες σε θηλάζουσες έχουν δείξει ότι υπάρχει σοβαρός και τεκμη-
ριωμένος κίνδυνος για το βρέφος, βασισμένος στην εμπειρία ή ότι εί-
ναι ένα φάρμακο που έχει υψηλή πιθανότητα πρόκλησης βλάβης στο
βρέφος. Ο κίνδυνος από τη χρήση του φαρμάκου σε μια θηλάζουσα
σαφώς υπερέχει οποιουδήποτε οφέλους που προκύπτει από τον θη-
λασμό
. Το φάρμακο αντενδείκνυται σε θηλάζουσες.
ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΑΝΤΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΣΤΟ ΘΗΛΑΣΜΟ
Aντινεοπλασματικά, ραδιοφάρμακα, ρετινοειδή, χλωραμφενικόλη,
λίθιο, φενινδιόνη, τετρακυκλίνη, άλατα χρυσού.
Πίνακας 22 : Tαξινόμηση φαρμάκων ως προς την ασφάλεια κατά Hale.
