9.1 Oι ισχύουσες συστάσεις σχετικά με
τη βρεφική διατροφή
Ο μητρικός θηλασμός συμβάλλει μέσα από τα πολλαπλά οφέλη
του στη βελτίωση της υγείας των παιδιών. Έτσι ο Παγκόσμιος
Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συνιστά τον αποκλειστικό μητρικό
θηλασμό για τους 6 πρώτους μήνες ζωής του βρέφους και τη
συνέχισή του για τον πρώτο χρόνο ζωής, μαζί με την εισαγω-
γή στερεών τροφών γύρω στους 6 μήνες. Επίσης, συνιστά τη
συνέχιση του θηλασμού κατά το δεύτερο χρόνο ζωής, για όσο
διάστημα επιθυμεί η μαμά και το μωρό.
Η σωματική ανάπτυξη των βρεφών, που θηλάζουν απο-
κλειστικά για 6 μήνες και στη συνέχεια λαμβάνουν μητρικό γάλα
μαζί με συμπληρωματικές στερεές τροφές είναι διαφορετική
από τα μωρά που δε θηλάζουν. Για το λόγο αυτό, ο ΠΟΥ μετά
από χρόνια σχετικής έρευνας, συνιστά η παρακολούθηση των
βρεφών που θηλάζουν να γίνεται με τις καμπύλες που έχουν
δημιουργηθεί για το σκοπό αυτό.
Η ενθάρρυνση και η υποστήριξη του μητρικού θηλασμού
από τους επαγγελματίες υγείας, η προαγωγή του από την πολι-
τεία και τους σχετικούς φορείς υγείας και τελικά η επιλογή του
από τις μητέρες δεν είναι απλώς στάση ζωής. Είναι μια ουσια-
στική ενέργεια προάσπισης της δημόσιας υγείας των βρεφών.
Στο κεφάλαιο αυτό αναπτύσσονται βασικές αρχές διατρο-
φής των βρεφών κατά τον πρώτο χρόνο ζωής, που προκύπτουν
από τεκμηριωμένες διεθνείς συστάσεις ή οδηγίες.
9.2 Διατροφή βρεφών στην ηλικία 0-6
μηνών
Συνιστάται αποκλειστικός μητρικός θηλασμός.
Στον αποκλειστικό μητρικό θηλασμό (exclusive
breastfeeding) το βρέφος λαμβάνει μόνο μητρικό γάλα και τίπο-
τα άλλο, με μόνη εξαίρεση βιταμίνες, μέταλλα ή φάρμακα.
Η σύσταση αυτή βασίζεται σε συστηματική ανασκόπηση σύ-
γκρισης των πιθανών πλεονεκτημάτων από την εισαγωγή των
στερεών τροφών στους 4 μήνες, στο διάστημα 4-6 μηνών και
μετά τη συμπλήρωση των 6 μηνών. Η ανασκόπηση δεν έδειξε
κάποιο σημαντικό πλεονέκτημα από την πιο πρώιμη εισαγωγή
στερεών τροφών, με εξαίρεση κάποιες μελέτες από αναπτυσ-
σόμενες χώρες που έδειξαν ότι ο αποκλειστικός θηλασμός ως
τους έξι μήνες, πιθανόν να οδηγεί σε χαμηλότερα επίπεδα σι-
δήρου. Σε αυτές τις περιπτώσεις θεωρείται πλεονεκτικότερη η
συμπληρωματική χορήγηση σιδήρου, παρά η πρώιμη χορήγηση
στερεών τροφών.
Συμπληρωματική χορήγηση βιταμινών κατά
τη γαλουχία στην μητέρα και το βρέφος.
Τα μωρά που θηλάζουν αποκλειστικά, σύμφωνα με τις οδηγίες
της Αμερικανικής Παιδιατρικής Εταιρείας, πρέπει να λαμβάνουν
400 ΙU βιταμίνης D ως συμπλήρωμα μέχρι την έναρξη των στε-
ρεών τροφών για την πρόληψη της ραχίτιδας. Σε μελέτη που
έγινε πρόσφατα στην Τουρκία βρέθηκε ότι ακόμα και στις Μεσο-
γειακές χώρες η συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης D είναι
αναγκαία.
Κατά την εγκυμοσύνη και τη γαλουχία η συνιστώμενη πο-
σότητα βιταμίνης D για την μητέρα είναι 600 IU, χωρίς όμως να
είναι βέβαιο ακόμα εάν η ποσότητα αυτή επαρκεί. Για το λόγο
αυτό η λήψη επαρκούς ποσότητας βιταμίνης D εξασφαλίζεται
μόνο με την απευθείας χορήγηση στο βρέφος. Τα βρέφη επίσης
ανεξάρτητα με τον τρόπο σίτισής τους καλό είναι να ξεκινούν
τη λήψη σιδήρου γύρω στους 4-6 μήνες. Πρόκειται για μια σύ-
σταση της Αμερικανικής Παιδιατρικής Εταιρείας, που βασίζεται
στο γεγονός ότι οι ανάγκες ενός βρέφους σε σίδηρο αυξάνονται
τόσο, που δεν καλύπτονται μόνο από το μητρικό γάλα. Η έναρξη
των στερεών τροφών βοηθά στο να γεφυρωθεί το κενό μετα-
ξύ αναγκών και λήψης σιδήρου μέσω της διατροφής. Χαρακτη-
ριστικά, στην εικόνα 1 απεικονίζεται το κενό ανάμεσα στη θερ-
μιδική κάλυψη και τη διαθεσιμότητα του μητρικού γάλακτος σε
σίδηρο και των αντίστοιχων θερμιδικών αναγκών και των ανα-
γκών σε σίδηρο του αναπτυσσόμενου βρέφους μετά την ηλικία
των 6 μηνών.
101
Η διατροφή του βρέφους κατά τον πρώτο χρόνο ζωής
9
