96
Μητρικός Θηλασμός |
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ
8.2 Οδηγός σκέψης για συνταγογράφηση
σε μια μητέρα που θηλάζει
• Χορήγηση φαρμάκων μόνο όταν είναι απαραίτητα.
• Χορήγηση φαρμάκων κατά προτίμηση με τοπική δράση,
π.χ. εισπνεόμενα.
• Χορήγηση φαρμάκων με σχετικό δείκτη έκθεσης και δεί-
κτη έκθεσης βρέφους <10 %.
• Προτίμηση φαρμάκων για τα οποία υπάρχουν ερευνητι-
κά δεδομένα για χρήση κατά τον θηλασμό.
• Χορήγηση φαρμάκων που θεωρητικά θα μπορούσε να
πάρει και το μωρό.
• Συνεκτίμηση της ηλικίας του μωρού, του βάρους γέννη-
σης και της προωρότητας.
• Συνεκτίμηση του κινδύνου από τη χρήση του φαρμάκου
σε σχέση με τα οφέλη από τον θηλασμό
• Επιλογή φαρμάκων με τα εξής χαρακτηριστικά:
❏
Σύντομος χρόνος ημίσειας ζωής t½. Θα πρέπει να
λαμβάνεται υπόψη και ο χρόνος ημίσειας ζωής (t½)
του φαρμάκου στην κυκλοφορία του μωρού.
❏
Υψηλή πρόσδεση σε πρωτεΐνες πλάσματος.
❏
Μικρή βιοδιαθεσιμότητα μετά την πρόσληψη από το
στόμα.
❏
Υψηλό μοριακό βάρος.
Πρακτικές οδηγίες λήψης φαρμάκου
Μετά τη συνταγογράφηση ενός φαρμάκου, ορισμένες οδη-
γίες που μπορεί να μειώσουν την έκθεση του βρέφους στο φάρ-
μακο είναι:
• Θηλασμός αμέσως πριν τη λήψη του φαρμάκου, σε
περίπτωση που το φάρμακο δίδεται σε συχνές δόσεις.
• Σε φάρμακα που δίδονται μια φορά την ημέρα, καλό
είναι να λαμβάνεται το φάρμακο αφού το παιδί θηλάσει
και πρόκειται να κοιμηθεί για αρκετές ώρες, π.χ. πριν τον
συνηθισμένο νυχτερινό ύπνο.
• Να αποφεύγεται ο θηλασμός όταν το φάρμακο
παρουσιάζει τη μέγιστη συγκέντρωση μετά την λήψη
(Cmax).
• Να ενθαρρύνεται ο θηλασμός όταν έχει περάσει ο
πρώτος χρόνος ημίσειας ζωής (t½), ειδικά σε φάρμακα
με βραχύ t½.
• Να προτιμάται η χρήση φαρμάκων που έχουν μια
δραστική ουσία παρά φάρμακα με πολλές δραστικές
ουσίες. Πολλά φάρμακα που χορηγούνται χωρίς
συνταγή π.χ. αναλγητικά μπορεί να περιέχουν αυξημένη
δόση ή συνδυασμό δραστικών ουσιών. Καλό λοιπόν
είναι η χρήση τους να γίνεται μετά από συζήτηση με
κάποιο ειδικό.
8.3 Φάρμακα που συχνά
συνταγογραφούνται στις γυναίκες
κατά τον θηλασμό
Ο σκοπός αυτής της ενότητας είναι να παρουσιάσει τα φάρμακα
που συχνότερα συνταγογραφούνται στις θηλάζουσες μητέρες,
ώστε να γίνει αντιληπτό ποιές κατηγορίες από αυτές είναι ασφα-
λείς. Τα δεδομένα αυτά προέρχονται από την καταγραφή των
κλήσεων στην τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης θηλαζουσών
στο πρόγραμμα «ΑΛΚΥΟΝΗ»: Eθνική πρωτοβουλία προαγωγής
του μητρικού θηλασμού.
Σε κάθε ερώτημα ωστόσο για την ασφάλεια συγκεκριμένης
φαρμακευτικής ουσίας, ο πιο ασφαλής τρόπος να συμβουλεύσει
κανείς μια μητέρα είναι να ανατρέξει στις προτεινόμενες βάσεις
δεδομένων στο τέλος αυτού του κεφαλαίου. Πρόκειται για ηλε-
κτρονικές βάσεις δεδομένων που συγκεντρώνουν δεδομένα
από τις διαθέσιμες κλινικές μελέτες φαρμακευτικών ουσιών σε
θηλάζουσες.
Παρακάτω παρουσιάζονται οι κυριότερες κατηγορίες φαρ-
μάκων που συνταγογραφούνται στις μητέρες.
Αντιβιοτικά που συνταγογραφούνται
συχνότερα κατά τη γαλουχία είναι:
• Aμοξυκιλλίνη± κλαβουλανικό οξύ
,
κεφοταξίμη,
κλαρι-
θρομυκίνη
: Δεν υπάρχει κίνδυνος για το βρέφος, κατά τη
λήψη τους από τις μητέρες.
• Σιπροφλοξασίνη:
Παρά το ότι δε συνιστάται απευθείας
χρήση του φαρμάκου στα βρέφη ο κίνδυνος είναι μικρός
εάν το λαμβάνει η μητέρα. Πιθανολογείται ότι το φάρμα-
κο δεν απορροφάται από το γαστρεντερικό σωλήνα του
βρέφους, λόγω του ασβεστίου που περιέχει το μητρικο
γάλα.
• Αντιμυκητιασικά φάρμακα
❏
Mικοναζόλη (τοπική χρήση): Δεν υπάρχει κίνδυνος
για το βρέφος κατά τη χρήση του από τις μητέρες.
❏
Φλουκοναζόλη από το στόμα: Δεν υπάρχει κίνδυνος
για το βρέφος κατά τη λήψη του από τις μητέρες.
Η μεταφορά του στο μητρικό γάλα υπολογίζεται
στο 16 % της δόσης της μητέρας, που οδηγεί σε μια
λήψη από το βρέφος περίπου 6 mg/kg/ημέρα. Αυτό
είναι λιγότερο από το 6 % της δόσης που συνιστάται
για την αντιμετώπιση της καντιντίασης στο βρέφος.
