89
Μητρικός θηλασμός σε ειδικές καταστάσεις και στην προωρότητα
Υποστήριξη του μητρικού θηλασμού στο
πρόωρο μετά την έξοδο από τη Μ.Ε.Ν.Ν.
Σημαντικές παρεμβάσεις με σκοπό την υποστήριξη του θηλα-
σμού εκτός Μ.Ε.Ν.Ν. είναι η χορήγηση ενός πλάνου σίτισης, η τα-
κτική παρακολούθηση της ανάπτυξης του νεογνού και η συχνή
επικοινωνία, ακόμα και τηλεφωνικά, για οποιαδήποτε προβλή-
ματα προκύψουν μετά την έξοδο. Επίσης, πολύ υποβοηθητική
φαίνεται να είναι η διασύνδεση των γονέων με ομάδες υποστή-
ριξης στην κοινότητα, όπου υπάρχουν.
Συγκεκριμένα, όλα τα βρέφη που έχουν γεννηθεί <34 εβδο-
μάδων ή με βάρος γέννησης <1800γρ., πρέπει να έχουν μια
πλήρη διατροφική αξιολόγηση πριν από την έξοδο, η οποία πε-
ριλαμβάνει καταγραφή των σωματομετρικών παραμέτρων
ανάπτυξης (βάρος, μήκος, περίμετρος κεφαλής) και αξιολόγη-
σή τους με βάση τις ειδικές καμπύλες προώρων. Πριν την έξο-
δο καλό είναι να υπάρχει μια μέτρηση των διατροφικών βιο-
χημικών δεικτών (ασβέστιο, φώσφορος, αλκαλική φωσφατάση,
άζωτο ουρίας).
Η επαρκής σίτιση κατά την πρώιμη βρεφική ηλικία είναι ση-
μαντική για την μετέπειτα υγεία και ανάπτυξη του παιδιού. Όλο
και περισσότερες μελέτες οδηγούνται στο συμπέρασμα ότι το
χαμηλό βάρος γέννησης ή η υπέρμετρη αύξηση του βάρους
μετά τη γέννηση ή και τα δύο μαζί μπορεί να αποτελούν προδι-
αθεσικούς παράγοντες για την εμφάνιση υπέρτασης, καρδιαγ-
γειακών νοσημάτων, σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 και οστε-
οπόρωσης στην ενήλικο ζωή. Από την άλλη μεριά, τα πρόωρα
βρέφη που δεν επιτυγχάνουν ικανοποιητική ανάπτυξη τις πρώ-
τες εβδομάδες ζωής έχουν χειρότερη πρόγνωση όσον αφορά
τη σωματική ανάπτυξη και νευρολογική τους εξέλιξη (ESPGHAN
Committee on Nutrition, 2006).
Στη διατροφική αξιολόγηση ενόψει εξόδου από τη Μ.Ε.Ν.Ν.
πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα εξής:
• Μέθοδος ταΐσματος από το στόμα (στήθος, μπουκάλι,
κύπελλο, εναλλακτικές συσκευές ταΐσματος που διαθέ-
τουν καθετήρα σίτισης).
• Εάν δε θηλάζει απευθείας, τον «τύπο» του γάλακτος που
λαμβάνει και τον τρόπο παρασκευής του.
• Την ποσότητα γάλακτος που είναι απαραίτητο να παίρνει
το βρέφος (σε ml ανά κιλό βάρους σώματος την ημέρα)
ώστε να εξασφαλίζεται ικανοποιητική αύξηση και ανά-
πτυξη.
• Τη συχνότητα και την ποιότητα της σίτισης. Συνιστάται το
βρέφος να σιτίζεται ανά τρίωρο ή και συχνότερα αν το
απαιτεί και να μην περνάει διάστημα πάνω από 5 ώρες
χωρίς να θηλάσει.
Οδηγίες σίτισης του πρόωρου βρέφους κατά
την έξοδο
1. Το βρέφος που θηλάζει αποκλειστικά και απευθείας από το
στήθος.
Εφόσον οι παράμετροι της αύξησης είναι φυσιολογικοί ή
βελτιώνονται μια εβδομάδα πριν από την έξοδο, ο αποκλει-
στικός μητρικός θηλασμός συνεχίζεται και μετά την έξοδο.
Ο κύριος παράγοντας που συμβάλει στην επιτυχή μετάβαση
στον αποκλειστικό μητρικό θηλασμό είναι η επαρκής παρα-
γωγή γάλακτος.
2. Tο βρέφος λαμβάνει αποκλειστικά αντλημένο μητρικό γάλα
(ΜΓ).
Εφόσον οι παράμετροι της αύξησης είναι φυσιολογικοί ή
βελτιώνονται μια εβδομάδα πριν από την έξοδο η αποκλει-
στική λήψη ΜΓ συνεχίζεται και μετά την έξοδο. Εάν προστί-
θεται ενισχυτής στο ΜΓ, αυτός διακόπτεται μία εβδομάδα
τουλάχιστον πριν την έξοδο από τη μονάδα και παρακολου-
θείται το βάρος καθημερινά.
Σε αυτό το σενάριο σίτισης θα πρέπει επίσης να υποστηρι-
χθεί ο απευθείας θηλασμός από το στήθος με παράλληλη
διατήρηση της επαρκούς σίτισης. Οι τρόποι που μπορεί να
γίνει αυτή η μετάβαση είναι οι εξής:
• Οι μητέρες θα πρέπει να συνεχίσουν να αντλούν το γάλα
τους τακτικά κατά τη διάρκεια της ημέρας, τουλάχιστον
για ένα μήνα μετά την έξοδο από το Νοσοκομείο. Η ηλε-
κτρική αντλία νοσοκομειακού τύπου είναι συνήθως πιο
αποτελεσματική στη διατήρηση επαρκούς παραγωγής
γάλακτος.
• Eνθάρρυνση της επαφής δέρμα με δέρμα, για όσο το
δυνατό μεγαλύτερο διάστημα μέσα στην ημέρα, οδηγεί
σε βελτίωση της παραγωγής γάλακτος και την ταχύτερη
μετάβαση σε απευθείας θηλασμό.
• Πρόταση για την χρήση βοηθημάτων θηλασμού και
εναλλακτικών τρόπων χορήγησης του αντλημένου ΜΓ
ή του ΥΜΓ (π.χ. σύριγγα, κυπελάκι σίτισης, καθετήρας σί-
τισης και σίτιση με δάκτυλο, σίτιση με συσκευή SNS που
αναφέρεται παραπάνω).
• Εκμάθηση της τεχνικής τοποθέτησης στο στήθος και του
σωστού «πιασίματος» της θηλής.
3. Το βρέφος λαμβάνει κάποια ποσότητα MΓ με απευθείας θη-
λασμό από το στήθος και κάποια ποσότητα υποκατάστατου.
Η πραγματοποίηση αντλήσεων με νοσοκομειακό θήλαστρο
είναι αναγκαία και σε αυτή την περίπτωση. Η καλύτερη τα-
κτική για τη διατήρηση και αύξηση της γαλουχίας είναι το
«τριπλό τάισμα»: πρώτα θηλασμός από το στήθος, στην συ-
νέχεια χορήγηση γάλακτος που έχει αντληθεί ή ΥΜΓ και μετά
άντληση της υπόλοιπης ποσότητας γάλακτος που έχει μείνει
στο στήθος.
Εφόσον το βρέφος αναπτύσσεται επαρκώς και η παραγωγή
του αντλημένου γάλακτος αυξάνεται, η ποσότητα του όγκου
του συμπληρώματος που χορηγείται μειώνεται σταδιακά.
Με την αύξηση της συχνότητας των θηλασμών, παράλλη-
λα μειώνεται σταδιακά η συχνότητα των αντλήσεων, αφαι-
ρώντας μια συνεδρία άντλησης κάθε 2-3 ημέρες. Αρχικά,
συνιστάται διάρκεια θηλασμού 20-30 λεπτά, λαμβάνοντας
υπόψιν ότι τα πρόωρα μπορεί να αποκοιμηθούν στο στήθος
λόγω εύκολης κούρασης.
