54
Μητρικός Θηλασμός |
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ
τόνωση της ανάπτυξης του αδενικού ιστού κατά την εγκυ-
μοσύνη.
3. Χρήση φυτικών γαλακταγωγών φαρμάκων.
4. Σίτιση του βρέφους από τον μαστό με τη βοηθήματα όπως
το Supplementary Nutritional System (SNS), οπότε επιτρέ-
πεται η επαφή δέρμα με δέρμα μητέρας-βρέφους κατά τη
χορήγηση του συμπληρώματος.
5. Χρήση άλλων βοηθημάτων θηλασμού, τα οποία διευκολύ-
νουν την καλύτερη προσκόλληση στον μαστό.
Αξίζει να τονιστεί στην μητέρα με ανεπάρκεια γάλακτος ότι με-
γάλη σημασία για την αύξηση της παραγωγής έχει η παρατετα-
μένη δερματική επαφή με το βρέφος της. Σε κάθε περίπτωση ο
επαγγελματίας υγείας πρέπει να την ενθαρρύνει και να τονίσει
ότι η προσφορά και αξιοποίηση, έστω και της μικρότερης ποσό-
τητας γάλακτος είναι ευεργετική για το βρέφος της.
Γαλακταγωγοί παράγοντες και φάρμακα
Οι γαλακταγωγοί παράγοντες βοηθούν στην αύξηση της παρα-
γωγής του γάλακτος. Οι παράγοντες αυτοί δρουν κυρίως μέσω
της μείωσης της ντοπαμίνης, η οποία δρα ανταγωνιστικά ως
προς την έκκριση της προλακτίνης, μέσω ενός μηχανισμού αρ-
νητικής ανατροφοδότησης. Επομένως, όσο μειώνεται η ντοπα-
μίνη, τόσο αυξάνεται η προλακτίνη και ενισχύεται η παραγω-
γή γάλακτος.
Μερικές από τις πιθανές ενδείξεις για τη χρήση φυτικών και
φαρμακευτικών γαλακταγωγών είναι:
• Αποχωρισμός μητέρας-βρέφους λόγω ασθένειας ενός
εκ των δύο.
• Μείωση της παραγωγής λόγω αποχωρισμού και επι-
στροφής στη δουλειά, που συνεπάγεται μακροχρόνια
χρήση θηλάστρου.
• Επαγωγή θηλασμού για τη σίτιση υιοθετημένου βρέ-
φους ή επαναγαλακτισμός μετά από τη διακοπή του θη-
λασμού.
Σε κάθε περίπτωση η χρήση των γαλακταγωγών θα πρέπει να
γίνεται με προσοχή και υπό προϋποθέσεις. Καλό είναι να χορη-
γούνται, εφόσον έχει διαπιστωθεί ότι μετά από την εφαρμογή
κατάλληλων οδηγιών και τεχνικών αύξησης της παραγωγής γά-
λακτος (π.χ. σωστή τοποθέτηση του μωρού στο στήθος, συχνοί
θηλασμοί, δερματική επαφή, τακτική άντληση με το χέρι ή/και
με νοσοκομειακή αντλία) δεν υπάρχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Επιπλέον, σκόπιμο είναι πριν χορηγηθούν τα γαλακταγωγά
να έχει διαπιστωθεί ότι δε συνυπάρχει άλλη αιτία μειωμένης έκ-
κρισης προλακτίνης (υποφυσιακή ανεπάρκεια, υποθυρεοειδι-
σμός, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, κατακράτηση πλα-
κουντιακού ιστού μετά τον τοκετό, κατάχρηση αλκοόλ ή υπερ-
βολικό κάπνισμα).
Τα συχνότερα χρησιμοποιούμενα φαρμακευτικά γαλακτα-
γωγά είναι η μετοκλοπραμίδη και η δομπεριδόνη. Σύμφωνα με
νεότερα δεδομένα εμφανίζονται να έχουν πιθανές γαλακταγω-
γές ιδιότητες και η αυξητική ορμόνη, η θυρεοειδοτρόπος ορμό-
νη και η σουλπιρίδη. Τα τρία τελευταία δε συνιστώνται ακόμα
ως γαλακταγωγά κυρίως λόγω του κόστους (αυξητική και θυ-
ρεοειδοτρόπος ορμόνη) και των ανεπιθύμητων ενεργειών τους
(σουλπιρίδη).
Οι συνιστώμενες δόσεις των γαλακτοπαραγωγών ουσιών
αναφέρονται στον πίνακα 12. Είναι σημαντικό τα παραπάνω γα-
λακταγωγά να λαμβάνονται στις μικρότερες δυνατές δόσεις, για
το μικρότερο δυνατό διάστημα, με παρακολούθηση του θερα-
πευτικού αποτελέσματος ή των πιθανών ανεπιθύμητων ενερ-
γειών. Η Ακαδημία της Ιατρικής του θηλασμού στο πρόσφατα
αναθεωρημένο πρωτόκολλό της (2011) συνιστά:
• Ενημέρωση των μητέρων για τα πιθανά οφέλη από τη
χορήγηση γαλακταγωγών, από τα μέχρι στιγμής δεδο-
μένα.
• Ενημέρωση των μητέρων για τις πιθανές ανεπιθύμητες
ενέργειες και στην περίπτωση που θεωρηθεί αναγκαία
η λήψη τους, συνιστάται λήψη γραπτής συναίνεσης.
Συχνά προτείνονται φυτικά γαλακταγωγά όπως η τριγωνέλλα
και το γαϊδουράγκαθο.
