7.1 Νεογνικός ίκτερος στο φυσιολογικό
τελειόμηνο θηλάζον βρέφος
Περίπου 60 % των τελειόμηνων και 80 % των προώρων
νεογνών εμφανίζουν κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας
ζωής κλινικό ίκτερο, με ολική χολερυθρίνη μεγαλύτερη του
6 mg/dL. Η χολερυθρίνη πιστεύεται ότι έχει αντιοξειδωτική
δράση έναντι του οξειδωτικού στρες, που υφίσταται το νεογνό
τις πρώτες ημέρες ζωής. Ωστόσο, τιμή άνω του 25 mg/dl
στα τελειόμηνα νεογνά συνδέεται με την εμφάνιση οξείας
εγκεφαλοπάθειας από χολερυθρίνη και σπανιότερα με την
εκδήλωση πυρηνικού ίκτερου, ο οποίος χαρακτηρίζεται από
βλάβη στα βασικά γάγγλια και το στέλεχος του εγκεφάλου και
αποτελεί γνωστό αίτιο εγκεφαλικής παράλυσης.
Φυσιολογικά, τα επίπεδα της χολερυθρίνης αρχίζουν να αυξά-
νουν μετά τις 24 ώρες ζωής, με τη μέγιστη τιμή για τα τελειόμη-
να νεογνά να παρατηρείται την 3
η
-5
η
ημέρα μετά τη γέννηση. Ο
«φυσιολογικός» ίκτερος
, όπως αποκαλείται, αυξάνεται με ρυθ-
μό <5 mg/dL την ημέρα και δεν ξεπερνά τα 15 mg/dL. Τα νε-
ογνά που θηλάζουν εμφανίζουν πιο συχνά νεογνικό ίκτερο και
έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης έμμεσης υπερχολερυθρι-
ναιμίας μεγαλύτερης του 15 mg/dl (2 %) σε σχέση με εκείνα που
σιτίζονται με υποκατάστατα μητρικού γάλακτος (0,3 %).
Ο ίκτερος που εμφανίζεται τις πρώτες 2 με 4 ημέρες μετά
τον τοκετό και σχετίζεται με την ανεπαρκή πρόσληψη μητρικού
γάλακτος αποκαλείται
ίκτερος από μητρικό θηλασμό
και απο-
δίδεται στην αύξηση του εντεροηπατικού κύκλου της χολερυ-
θρίνης. Το μηκώνιο περιέχει σημαντική ποσότητα χολερυθρίνης
και η ανεπαρκής σίτιση οδηγεί σε μειωμένο αριθμό κενώσεων
και συνεπώς μειωμένη αποβολή της εκκρινόμενης χολερυθρί-
νης από τα κόπρανα. Παράλληλα, συντελεί στην μειωμένη πρό-
σληψη θερμίδων, το οποίο φαίνεται ότι διεγείρει την επαναπρό-
σληψη της χολερυθρίνης στα πλαίσια της εντεροηπατικής κυ-
κλοφορίας. Συνεπώς, επί απουσίας άλλου προδιαθεσικού παρά-
γοντα, όπως ασυμβατότητας ομάδας αίματος, κεφαλαιμάτωμα-
τος ή πολυερυθραιμίας (πίνακας 15), η εκδήλωση υψηλού ίκτε-
ρου τις πρώτες ημέρες ζωής θα πρέπει να θεωρείται ότι οφεί-
λεται σε ανεπαρκή πρόσληψη γάλακτος.
69
Μητρικός θηλασμός σε ειδικές καταστάσεις
και στην προωρότητα
Παράγοντες που σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σημαντικού ικτέρου
Τιμή χολερυθρίνης προ εξόδου στη ζώνη υψηλού κινδύνου (Εικό-
να 28)
Ίκτερος το πρώτο 24ωρο ζωής
Ασυμβατότητα ομάδα αίματος με θετική άμεση δοκιμασία Coombs,
άλλη αιμολυτική νόσος (πχ. ανεπάρκεια G6PD).
Προηγούμενο παιδί της οικογένειας με ιστορικό σοβαρού ικτέρου
Ηλικία κύησης <38 εβδ
Άρρεν νεογνό
Αποκλειστικός μητρικός θηλασμός με σημαντική απώλεια βάρους
Κλινική εικόνα λοίμωξης
Πολυερυθραιμία, κεφαλαιμάτωμα, εκτεταμένες εκχυμώσεις
Υποξία, οξέωση, αφυδάτωση, υπολευκωματιναιμία
Παιδί διαβητικής μητέρας με μακροσωμία
Χρώμα δέρματος
Παράγοντες που σχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης σημαντικού ικτέρου
Τιμή χολερυθρίνης προ εξόδου στη ζώνη χαμηλού κινδύνου (Εικόνα 28) Αφροαμερικανική προέλευση (όπως αυτή καθορίζεται από την μητέρα)
Ηλικία κύησης >41 εβδομάδες
Έξοδος από το μαιευτήριο μετά τις 72 ώρες ζωής
Σίτιση αποκλειστικά με υποκατάστατο μητρικού γάλακτος
Βασισμένος στον ανάλογο πίνακα της
American Academy of Pediatrics Subcommittee on Hyperbilirubinemia. Management of hyperbilirubinemia in the newborn
infant 35 or more weeks of gestation. Pediatrics. 2004 Jul;114(1):297-316.
Πίνακας 15: Παράγοντες που σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σημαντικού ικτέρου
