73
Μητρικός θηλασμός σε ειδικές καταστάσεις και στην προωρότητα
Παρακολούθηση του νεογνού με ίκτερο μετά
την έξοδο από το μαιευτήριο
Κάθε νεογνό πριν την έξοδό του από το μαιευτήριο θα πρέπει
να εκτιμάται ως προς τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρής υπερχο-
λερυθριναιμίας, ιδίως αν εξέρχεται πριν τις 72 ώρες ζωής και
θα πρέπει να δίνεται στους γονείς γραπτό πλάνο παρακολούθη-
σης του ικτέρου. Σημαντική είναι επίσης η έγκαιρη επανεκτίμηση
του νεογνού τα πρώτα εικοσιτετράωρα, ως προς την πορεία του
ικτέρου και τυχόν σημεία αφυδάτωσης.
Αν και η επιμονή του ικτέρου είναι πιο συχνή στα θηλάζο-
ντα βρέφη, με το 9 % αυτών να συνεχίζει να έχει κλινικό ίκτερο
μέχρι τις 28 ημέρες ζωής, η διάγνωση του
ικτέρου από μητρικό
γάλα
αποτελεί διάγνωση εξ αποκλεισμού. Συνήθως τα επίπεδα
ικτέρου δεν είναι επικίνδυνα(μικρότερα του 20mg/dl). Στην περί-
πτωση
παρατεινόμενου ίκτερου
(ίκτερος που διαρκεί πάνω από
14 ημέρες σε τελειόμηνα νεογνά και πάνω από 21 ημέρες σε
πρόωρα), όπως και όταν ο ίκτερος πρωτοεμφανίζεται μετά τις
επτά ημέρες από τον τοκετό θα πρέπει να διερευνάται η ύπαρξη
υποκείμενης παθολογίας.
Η διάγνωση του
ικτέρου από μητρικό θηλασμό
, συνήθως γί-
νεται όταν πρόκειται για ένα υγιές, καλά αναπτυσσόμενο βρέφος
με καλή πρόσληψη βάρους στο οποίο οι παθολογικές καταστά-
σεις που συνοδεύονται με υπερχολερυθριναιμία έχουν αποκλι-
στεί μετά από ενδελεχή κλινικοεργαστηριακό έλεγχο. Η διακοπή
του θηλασμού για 48 ώρες μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του
ικτέρου αλλά δε συνιστάται για τους λόγους που προαναφέρ-
θηκαν. Διαγνωστικά δεν αποτελεί σωστή τακτική καθώς μπορεί
λανθασμένα να συντελέσει στον καθησυχασμό και να μην ανα-
ζητηθεί και ανευρεθεί τυχόν επικίνδυνη υποκείμενη αιτία.
Το νεογνό είναι απαραίτητο να εκτιμάται κλινικά ως προς τη
γενική του κατάσταση, την πρόσληψη βάρους και τη σωματική
ανάπτυξη και να διερευνάται η ύπαρξη αποχρωματισμένων κε-
νώσεων ή/και υπέρχροων ούρων. Αν το θηλάζον νεογνό δεν
παίρνει επαρκώς βάρος επανεκτιμάται η τεχνική και η συχνότη-
τα του θηλασμού και δίνεται η κατάλληλη υποστήριξη. Αν θεω-
ρηθεί αναγκαίο δίνεται συμπληρωματικά γάλα με τη σειρά προ-
τίμησης που προαναφέρθηκε. Παράλληλα, ανεξάρτητα από τη
σιτιστική κατάσταση του νεογνού γίνεται εργαστηριακός έλεγχος
για υποκείμενες παθολογικές καταστάσεις που μπορεί να εκδη-
λωθούν με ίκτερο ή/και να επηρεάσουν τη σίτιση του βρέφους
και που είναι σημαντικό να διαγνωστούν έγκαιρα, όπως η από-
φραξη των ενδοηπατικών ή εξωηπατικών χοληφόρων, οι λοι-
μώξεις, ο συγγενής υποθυρεοειδισμός και οι ενδογενείς διατα-
ραχές του μεταβολισμού, τύπου γαλακτοζαιμίας και η αιμόλυση.
Συμπερασματικά, ο ίκτερος αποτελεί συχνή κλινική εκδήλω-
ση των υγειών βρεφών που θηλάζουν. Συνήθως, η σωστή κα-
θοδήγηση και η κατάλληλη υποστήριξη της θηλάζουσας μητέ-
ρας προστατεύει τα νεογνά από τον υποσιτισμό και κατ’ επέκτα-
ση από την αφυδάτωση και την αύξηση της χολερυθρίνης σε το-
ξικά επίπεδα. Η τακτική κλινική και εργαστηριακή παρακολούθη-
ση του νεογνού τόσο στο μαιευτήριο όσο και μετά την έξοδο και
η συνεκτίμηση των παραγόντων κινδύνου επιτρέπει την έγκαι-
ρη αναγνώριση και παρέμβαση, ώστε να αποφευχθούν επιπλο-
κές που σχετίζονται με τον ίκτερο ή με υποκείμενες παθολογι-
κές καταστάσεις.
.
ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.
Academy of Breastfeeding Medicine Protocol Committee. ABM
clinical protocol #22: guidelines for management of jaundice in the
breastfeeding infant equal to or greater than 35 weeks’ gestation.
Breastfeed Med. 2010 Apr;5(2):87-93.
2.
American Academy of Pediatrics Subcommittee onHyperbilirubinemia.
Management of hyperbilirubinemia in the newborn infant 35 or more
weeks of gestation. Pediatrics. 2004 Jul;114(1):297-316.
3.
Behrman RE, ed (1992). Nelson Textbook of Pediatrics (14thed).
Philadelphia, Pa: Saunders,p. 478.
4.
Bhutani VK, Johnson L, Sivieri EM. Predictive ability of a
predischarge hour-specific serum bilirubin for subsequent significant
hyperbilirubinemia in healthy term and near-term newborns.
Pediatrics. 1999;103:6– 14.
5.
Crofts DJ, Michel VJ-M, Rigby AS, Tanner MS, Hall DMB, Bonham JR.
Assessment of stool colour in community management of prolonged
jaundice in infancy. Acta Paediatr. 1999;88:969-74.
6.
Frank JE. Diagnosis and management of G6PD deficiency. Am Fam
Physician. 2005 Oct 1;72(7):1277-82.
7.
Gartner LM. Breastfeeding and jaundice. J Perinatol. 2001 Dec;21
Suppl 1:S25-9; discussion S35-9.
8.
Hannam S, McDonnell M, Rennie JM. Investigation of prolonged
neonatal jaundice. Acta Paediatr 2000;89(6):694-7.
9.
Thilo EH, Rosenberg AA. The newborn infant. In: Hay WW, LevinMJ,
Sondheimer JM, Deterding RR, editors. Current Diagnosis & Treatment
Pediatrics. 20thed. USA: McGraw-Hill Companies; 2011; p. 10-18.
10. Keren R. and Bhutani VK. Predischarge Risk Assessment for Severe
Neonatal Hyperbilirubinemia. NeoReviews. 2007 Nov; 8(2): e68 -e76.
11. Κωνσταντίνου Δ, Βαρβαρήγου Α, Δασκαλάκη Α, Διαμαντή Ε. Ελληνι-
κή Νεογνολογική Εταιρεία: Κατευθυντήριες οδηγίες αντιμετώπισης της
υπερχολερυθριναιμίας σε νεογνά με ηλικία κύησης ≥ 35 εβδομάδων.
Παιδιατρική. Iούλιος-Δεκέμβριος 2012; 75(3-4): 12-21.
12. Maruo Y, Nishizawa K, Sato H, Sawa H, Shimada M. Prolonged
unconjugated hyperbilirubinemia associated with breast milk and
mutations of the bilirubin uridine diphosphate-glucuronosyltransferase
gene.Pediatrics. 2000 Nov;106(5):E59.
13. Maisels MJ. Neonatal Jaundice. Pediatrics in Review.2006 Dec; 27
(12): 443 -454
14. Maisels MJ, Bhutani VK, Bogen D, Newman TB, Stark AR, Watchko JF.
Hyperbilirubinemia in the newborn infant > or =35 weeks’ gestation:
an update with clarifications.Pediatrics. 2009 Oct;124(4):1193-8.
15. Preer GL, Philipp BL. Understanding and managing breast milk
jaundice.Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed. 2011 Nov;96(6):F461-6.
Epub 2010 Aug 5.
16. Shapiro SM, Bhutani VK, Johnson L. Hyperbilirubinemia and kernicterus.
Clin Perinatol. 2006 Jun;33(2):387-410.
17. Watchko JF. Hyperbilirubinemia and bilirubin toxicity in the late
preterm infant. Clin Perinatol. 2006 Dec;33(4):839-52.
